روش خواندن برگه هاي آزمايش
بعنوان کارشناس پرستار باید با آزمایشات آشنا باشیم تا در صورت مشکل, تسریع در درمان صورت بگیرد. که در اینجا بخشی از آزمایشات اشاره میکنیم ...
آزمايشات روتين شامل
الف- آزمايش خون :CBC_FBS_BS_ Hb -HCT_PLT-PT-PTT – Cholestrol _ Fb-Cr- BUN-Na-K-Ca-LDL-HDL-
ب- آزمايش ادرار :, UA-UC
ج-آزمايش مدفوع : گاياگ و کشت مدفوع
ساير آزمايشات غير روتين است و در مورد بيماران خاص استفاده مي شود شامل:
د- آزمايش مغز نخاع
و-آزمايش خلط
ه- آزمايش کشت تراشه
ي- ساير آزمايشات
حروف اختصاصي در هر آزمايش
FBS قند خون ناشتا
MCHC غلظت متوسط همو گلوبين
WBC شمارش گلبول هاي سفيد
RBC شمارش گلبول هاي قرمز
HB همو گلوبين
HC هماتو کريت( درصد گلبول هاي قرمز در خون )
HCV حجم متوسط گلبول هاي قرمز
HCH مقدار متوسط همو گلوبين در گلبول هاي قرمز
R.D.W ضريب تغييرات اندازه گيري گلبول هاي قرمز
PLT شمارش پلاکت ها
PTE در صد پلاکت ها
MPV حجم متوسط پلاکت ها
MCH وزن متوسط هموگلوبين
MCV حجم متوسط هموگلوبين
M/E نسبت سلول هاي زاينده گلبول سفيد به قرمز
RDW پهناي گلبول قرمز در منحني
UA تجزيه کامل ادرار ( PH،رنگ ،بو،توده هاي متراکم )
TGs تري گليسيريد ( چربي که باعث رسوب در رگ هاو عروق مي شود )
HCG تست حاملگي
FSB آزمايش قند خون
انواع آزمايش هاي خون
>> RBC
RBC مخفف کلمه سلول قرمز خون است. اين سلولهاي قرمز يا همان گلبولهاي قرمز، در واقع اصليترين قسمت خون و عامل رنگ قرمز آن هستند. خود اين رنگ قرمز به دليل وجود مادهاي به نام هموگلوبين است که کمک ميکند گلبول قرمز، اصليترين وظيفه خود يعني حمل و نقل اکسيژن و دياکسيدکربن را انجام دهد. به طور خلاصه ميشود گفت گلبولهاي قرمز وسيله حمل و نقل اکسيژن از ريه به بقيه سلولهاي بدن هستند.مقادير طبيعي: بين ۷/۴ تا ۱/۶ ميليون در هر ميکروليتر خون. اين عدد براي خانمها مقداري کمتر و در کودکان مقداري بيشتر است.
نکته:
گلبول قرمز به طور طبيعي بعد از توليد در مغز استخوان ۱۲۰ روز در خون زندگي ميکند و در آخر عمر خود خرد ميشود و به عناصر سازندهاش تبديل ميشود.
مقدار RBCها در طي بارداري به طور طبيعي کمي کمتر نشان داده ميشود چون حجم مايع خون افزايش پيدا کرده است.
عدد RBC در واقع مقدار دقيق گلبولهاي قرمز در ۱ميليليتر خون محيطي است.
بسته به آزمايشگاه و نوع کيت مورد استفاده، ممکن است مقياس شمارش اين سلول فرق کند.
خوردن داروهايي مثل کلرامفنيکل هم باعث کاهش RBC ميشود.
>> HCT
هموتوکريت يا HCT هم يکي از مقادير اندازهگيري گلبول قرمز است. به طور کلي «هم» به معني آهن است و هر جا در هر کلمهاي آمد حتما آن کلمه ارتباطي با گلبول قرمز دارد. هماتوکريت درصدي از حجم کلي خون است که از گلبول قرمز ساخته شده و با اندازهگيري قسمت قرمز رسوب خون در لوله آزمايش نسبت به کل ارتفاع خون اندازهگيري ميشود. به خاطر بيماريها و شرايط مختلفي که ميتوانند اندازهگيري RBC و Hgb را با اشکال مواجه کنند، HCT هم اندازهگيري ميشود تا به طور مستقيم نشاندهنده اندازه هموگلوبين و گلبول قرمز در خون باشد. اين عدد معمولا با درصد نشان داده ميشود. مقادير طبيعي: اعداد بين ۴۲ تا ۵۲ درصد براي آقايان و ۳۷ تا ۴۷ درصد براي خانمها نرمال به حساب ميآيد. در خانمهاي باردار درصد بالاتر از ۳۳ طبيعي است.
محدوده خطر: HCT بالاتر از ۶۰ درصد و پايينتر از ۱۵ درصد بايد باعث نگراني پزشک شود.
نکته:
بيماريهايي که باعث به وجود آمدن شکلهاي غيرطبيعي گلبول قرمز ميشوند (مثل بيماري گلبول قرمز داسيشکل) مقدار HCT را تغيير ميدهند.
وقتي مقدار گلبول سفيد به شدت بالا باشد بر مقدار HCT موثر است.
در صورت طبيعي بودن اندازههاي گلبول قرمز، مقدار هماتوکريت ۳ برابر هموگلوبين است.
هماتوکريت را نبايد بلافاصله بعد از خونريزي شديد اندازهگيري کرد.
>> WBC
اين سه حرف مخفف «سلولهاي سفيدخون» و نشاندهنده گلبولهاي سفيد است. اندازهگيري مقدار گلبولهاي سفيد خون يکي از روشهاي اصلي تعيين وجود عفونت در بدن است چون اين سلولها که جزو سيستم دفاعي بدن هستند در شرايط بيماريهاي عفوني و غيرعفوني واکنشهاي مختلفي از خود نشان ميدهند.
شمارش WBCها دو جزء دارد. يکي مقدار کلي گلبولهاي سفيد در يک ميليليتر خون و جزء ديگر شمارش جزء به جزء اين سلولها چون گلبول سفيد خود متشکل از پنج نوع مختلف است که کم و زياد شدن هر کدام از اين انواع معني خاص خود را دارد. کلمه «diff» که در جلوي CBC به معني آزمايش خون نوشته ميشود درخواست براي شمارش همين انواع مختلف گلبولسفيد است.مقادير طبيعي: در بزرگسالان و بچههاي بالاتر از ۲ سال مقدار گلبولسفيد بين ۵ تا ۱۰ هزار در هر ميليليتر خون طبيعي است.
محدوده خطر: WBC کمتر از ۲۵۰۰ و بيشتر از ۳۰۰۰۰ هر کدام نشاندهنده بيماريهايي هستند که ميتوانند گاهي خطرناک باشند.
نکته:
عمل اصلي گلبولسفيد مبارزه با عفونت و حذف عوامل خارجي و مزاحم است و در مواقع آلرژيها هم اين سلولها مسوول بروز واکنش هستند.
تغيير هر کدام از انواع WBC معني خاص خود را دارد و ممکن است نشاندهنده عفونت با ميکروب، ويروس و يا حتي استرس باشد.
فعاليت شديد بدني و ورزش سنگين هم براي مدتي باعث بالا رفتن تعداد WBC در خون ميشود. بارداري و زايمان هم اين مقدار را افزايش ميدهند.
>> Hgb
در برگههاي آزمايش مختلف ممکن است به صورتهاي مختلف HGB،Hg، يا Hgb نوشته شود. هم اينها مخفف کلمه هموگلوبين، يکي از عناصر اصلي تشکيل دهنده گلبول قرمز است. اين ماده که در آن آهن به کار رفته خود از اسيد آمينه تشکيل شده و جايگاههاي مختلفي براي ترکيب با اکسيژن دارد. هموگلوبين در جايي که اکسيژن زياد وجود دارد با آن ترکيب ميشود و در محيط کم اکسيژن آن را آزاد ميکند.اندازهگيري مقدارکلي هموگلوبين در واقع نوعي نشانهنده تعداد گلبولهاي قرمز است.مقادير اصلي: مقدار طبيعي براي آقايان بين ۱۴ تا ۱۸ گرم در هر دسيليتر است و براي خانمها مقادير بين ۱۲ تا ۱۶ گرم در هر دسيليتر طبيعي محسوب ميشود.
محدوده خطر: هموگلوبين زير ۵ و بالاي ۲۰ مقادير بحراني به حساب ميآيند و حتما نيازمند رسيدگي فوري هستند.
نکته:
مقدار Hgb در بارداري کاهش مييابد چون با اينکه خونسازي کمي بيشتر شده است اما حجم مايع بدن و خون بالا رفته و مقدارکلي هموگلوبين در هر دسيليتر آن کاهش مييابد.
زندگي در ارتفاع هم به خاطر نياز بيشتر بدن به اکسيژن و کمبود اکسيژن محيط باعث توليد بيشتر هموگلوبين ميشود.
در طحال اغلب سلولهاي پيرخون تخريب ميشوند. بزرگ شدن طحال يعني تخريب بيشتر سلولها و به همين دليل به دنبال آن کاهش RBC و Hgb رخ ميدهد.
>> Plt
پلاکتها، اجزاي کوچک ديسک شکلي هستند که در خون وجود دارند و از بقيه سلولهاي خوني بسيار کوچکترند. اين ساختارها حاوي آنزيمهايي هستند که باعث انعقاد خون ميشوند و وظيفه اصلي آنها جلوگيري از خونريزي و خارج شدن گلبولقرمز از داخل رگ است.
Plt نشاندهنده تعداد پلاکتها در هر ميليليتر مکعب خون است و عدد مربوط به آن معمولا بزرگترين عدد برگه آزمايش خون است.
به غير از کنترل سيستم انعقادي خون، از ميزان پلاکت براي بررسي روند بهبود نارسايي مغز استخوان و بيماريهاي خوني هم استفاده ميشود.مقادير طبيعي: پلاکت بين ۱۵۰ هزار تا ۴۰۰ هزار در هر ميليمترمکعب خون براي بزرگسالان طبيعي است. در نوزادان اين مقدار کمي بيشتر است.
محدوده خطر: پلاکت زير ۵۰ هزار يا بيشتر از يک ميليون کاملا غيرطبيعي است و نيازمند توجه ويژه است.
نکته:
ورزش شديد و قدرتي باعث افزايش ميزان پلاکت ميشود. در هنگام قاعدگي مقدار پلاکت کمي کاهش پيدا ميکند.
قرصهاي ضدبارداري باعث بالا رفتن مقدار پلاکت ميشوند. در حالي که استامينوفن پلاکت را کاهش ميدهد.
صبح آزمايش خون بدهيد
________________منتظر نظرات و انتقادات خوب شما هستیم
انجمن علمی پرستاری دانشگاه ازاد بیرجند...برچسب : روش خواندن برگه های آزمایش,روش خواندن برگه های آزمایش خون,روش خواندن برگه های آزمایش آسمونی,روش خواندن برگه های آزمایش ادرار,روش خواندن برگه های آزمایش pdf,روش خواندن برگه های آزمایش مدفوع,روش خواندن برگه های آزمایش بارداری,نحوه خواندن برگه های آزمایش, نویسنده : 1nuiaubir4 بازدید : 253